Dịch thuật chuyên ngành khoa học là một lĩnh vực chuyên ngành khó, vì nó không chỉ đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về công nghệ kỹ thuật của một lĩnh vực cụ thể, mà còn thường xuyên liên quan đến nghiên cứu hoặc công việc học thuật. Do đó, công việc này đòi hỏi người tiến hành dịch thuật phải có các kiến thức chuyên môn sâu cùng kinh nghiệm lâu năm.
Dịch thuật chuyên ngành khoa học là một lĩnh vực chuyên ngành khó, vì nó không chỉ đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về công nghệ kỹ thuật của một lĩnh vực cụ thể, mà còn thường xuyên liên quan đến nghiên cứu hoặc công việc học thuật. Do đó, công việc này đòi hỏi người tiến hành dịch thuật phải có các kiến thức chuyên môn sâu cùng kinh nghiệm lâu năm.
Như đã đề cập ở trên, lĩnh vực khoa học liên tục phát triển, vì vậy ngôn ngữ khoa học cũng có sự thay đổi liên tục. Các thuật ngữ mới được tạo ra, các ý tưởng và khái niệm mới được đưa vào sử dụng, và người dịch cần phải cập nhật kịp thời để có thể dịch chính xác các văn bản mới.
Để có thể đảm bảo chất lượng của các bản dịch văn bản khoa học, việc đào tạo người dịch là rất quan trọng. Các trường đại học và tổ chức đào tạo dịch thuật hiện nay đều có các chương trình đào tạo về dịch thuật văn bản khoa học.
Trong xu thế toàn cầu hóa, khi mà cả thế giới đang kết nối lại với nhau bằng việc hợp tác quốc tế, giao lưu văn hóa, giao lưu ngôn ngữ, trong những lúc ấy, vai trò của người làm công tác biên phiên dịch là vô cùng to lớn, họ chính là chiếc cầu nối để kết nối các quốc gia dân tộc lại với nhau. Như vậy, để trở thành một nhà biên phiên dịch hoàn hảo quả là một điều khó khăn. Nếu phải tự học để trở thành một biên phiên dịch chuyên nghiệp, bạn không nên bỏ qua những yếu tố dưới đây.
Phát âm chính là yếu tố quan trọng giúp bạn thành công trong bất cứ bộ ngôn ngữ nào, việc phát âm sai, không đúng giọng điệu của từ ngữ sẽ làm cho bạn thiếu đi tính chuyên nghiệp, từ đó đối tác và sếp của bạn sẽ không thể nào tin tưởng và giao những nhiệm vụ cao cả cho bạn.
Nếu bạn đang tự học để trở thành một biên phiên dịch chuyên nghiệp, bạn có thể tận dụng sự phát triển của internet để luyện phát âm chuẩn, hiện nay có rất nhiều website luyện phát âm cho bạn, hãy thường xuyên cập nhật thông tin trên các trang mạng internet.
Ngoài internet, bạn có thể học phát âm thông qua đài radio, xem phim nước ngoài để biết họ phát âm từ ngữ như thế nào để mình rèn luyện. Một bí kíp hay cho bạn là sau khi nghe những chương trình hoặc một bộ phim nào đó mà bạn cảm thấy thú vị, bạn có thể tải về điện thoại di động, và lúc nào rãnh hãy mở ra nghe lại cách phát âm của người bản xứ, như vậy level của bạn sẽ tăng lên nhanh chóng.
2.Đọc tài liệu thông qua sách báo, truyện nước ngoài
Nghe không chưa đủ, nghề biên phiên dịch là nghề hội tụ cả hai yếu tố biên dịch và phiên dịch, để tự học để trở thành một biên phiên dịch chuyên nghiệp, bắt buộc bạn phải là người giỏi đọc tài liệu nước ngoài.
Hiện nay, có rất nhiều trang báo bằng tiếng nước ngoài, tùy vào ngôn ngữ và sở thích của bạn mà hãy tìm một hoặc nhiều trang báo thích hợp nhất để luyện đọc.
Hoặc, hãy mua báo giấy bằng tiếng Anh và tập đến các nhà sách, lựa chọn những cuốn truyện bằng tiếng Anh để đọc cho hiệu quả.
3.Tham gia các câu lạc bộ ngoại ngữ và thường xuyên đến nơi có người nước ngoài để giao lưu
Để trở nên giỏi và chuyên nghiệp, bạn không chỉ học một mình mà nên tập trung nhiều người để học hỏi, việc học sẽ trở nên sôi động hơn nếu có sự tham gia của nhiều người, khi đó kiến thức về ngoại ngữ của bạn sẽ được tăng cường hơn.
Những người nước ngoài họ rất thân thiện, nếu bạn chịu khó tiếp cận với họ, họ sẽ đồng ý tiếp chuyện với bạn, hãy tập đọc, cố gắng nói cho họ hiểu những gì mà bạn muốn nói, để họ biết, rồi họ sẽ điều chỉnh những chỗ bạn sai và qua đó, bạn cũng biết thêm được nhiều từ ngữ mới hơn.
Người biên phiên dịch không chỉ có khả năng ngoại ngữ mà còn phải biết được những thuật ngữ chuyên ngành, trong từng chuyên ngành như giáo dục, y học, khoa học công nghệ, khoa học xã hội nhân văn sẽ có những từ ngữ chuyên ngành khác nhau, nếu bạn đinh hướng đi biên phiên dịch cho ngành nghề nào, thì hãy luyện học bộ từ vựng của chuyên ngành đó để nắm bắt và biên phiên dịch.
5.Rèn luyện khả năng nhanh nhẹn, nhạy bén, tư duy tốt
Tự học để trở thành một biên phiên dịch chuyên nghiệp, bạn cần có sự nhanh nhẹn, nhạy bén trong xử lý tình huống và có một tư duy tốt.
Để có được những điều như trên, bạn có thể tự học bằng nhiều cách khác nhau, sau đây là một số cách bạn có thể tham khảo.
- Tìm đọc các tài liệu về sách động lức, sách hướng dẫn của các chuyên gia hàng đầu thế giới về kỹ năng nhanh nhẹn, nhạy bén, tư duy tốt
- Thường xuyên xem các video từ các chuyên gia dạy trên các trang mạng xã hội
- Trong công việc thường ngày, hãy luyện tập tính cách của mình sao cho nhanh nhẹn, nhạy bén và nhờ một người bạn thân của bạn đánh giá sau một thời gian tập luyện, để xem trình độ của bạn đến đâu và nên điều chỉnh như thế nào cho hợp lý.
Tự học để trở thành một biên phiên dịch chuyên nghiệp là một trong những bước rất khó khăn, nếu bạn đã quyết tâm tự học hãy xác định mục tiêu ngay từ đầu là sẽ trở thành một biên phiên dịch viên chuyên nghiệp, để có thể đạt được những thành tích mà bạn mong muốn.
Việc tìm hiểu và nghiên cứu sâu về các lĩnh vực cần dịch sẽ giúp bạn có kiến thức và hiểu biết sâu về các thuật ngữ trong lĩnh vực đó. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng chuyển đổi ý nghĩa và đảm bảo tính chính xác của bản dịch.
Ngôn ngữ khoa học thường rất mơ hồ, đòi hỏi người dịch phải có khả năng diễn giải chính xác ý nghĩa của tác giả. Vì mục đích của văn bản khoa học là truyền đạt các thông tin khoa học một cách chính xác và rõ ràng, nên các từ và câu trong văn bản này thường mang nhiều ý nghĩa và có tính chính xác cao.
Dịch thuật văn bản khoa học là một lĩnh vực chuyên biệt đòi hỏi người dịch phải có kiến thức chuyên sâu về cả hai ngôn ngữ đích và ngôn ngữ gốc, cũng như có hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực khoa học mà văn bản đề cập đến. Đây là một công việc đòi hỏi sự chính xác và độ tin cậy cao, vì các lỗi dịch thuật có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Văn bản khoa học là tài liệu mang tính chất chuyên ngành, được viết bằng ngôn ngữ khoa học và sử dụng trong các lĩnh vực như y học, kỹ thuật, công nghệ, khoa học xã hội... Văn bản khoa học có những đặc điểm riêng biệt sau:
Văn bản khoa học thường chứa nhiều thuật ngữ chuyên ngành khó hiểu, đòi hỏi người dịch phải có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực khoa học đó. Nếu không hiểu rõ những thuật ngữ này, người dịch có thể dịch sai hoặc gây hiểu nhầm cho người đọc.
Câu trong văn bản khoa học thường dài và phức tạp, đòi hỏi người dịch phải có khả năng hiểu và tái tạo chính xác ý nghĩa của tác giả. Đôi khi, một câu trong văn bản khoa học có thể dài hơn cả một đoạn văn thông thường, và yêu cầu người dịch phải có khả năng phân tích và diễn giải chính xác ý nghĩa của câu đó.
Lĩnh vực khoa học liên tục phát triển, vì vậy người dịch phải luôn cập nhật kiến thức mới để có thể dịch chính xác các văn bản khoa học mới nhất. Nếu thiếu thông tin hoặc không cập nhật kịp thời, người dịch sẽ gặp khó khăn trong việc hiểu và diễn giải các nội dung khoa học.