Đặc Điểm Tâm Lý Lứa Tuổi Thanh Thiếu Niên

Một phần của việc lớn lên là lúc này trẻ muốn tự quyết định và đối mặt với thách thức mà cuộc sống đặt ra, thay vì phụ thuộc vào sự hỗ trợ và che chở của cha mẹ. Điều này có thể dẫn đến sự hiểu lầm hoặc xung đột giữa cha mẹ và con cái, khi mà trẻ cảm thấy bị hạn chế hoặc kiểm soát. Vậy tâm lý lứa tuổi thiếu niên thể hiện như thế nào?

Những căn bệnh tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên thường gặp

Những căn bệnh tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên thường bắt nguồn từ nhiều nguyên do. Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được báo cáo vào tháng 11/2021, cứ 7 trẻ ở độ tuổi 10-19 sẽ có 1 em bị mắc vấn đề về rối loạn tâm lý. Chiếm đến 13% các loại bệnh thường gặp ở trẻ lứa tuổi thanh thiếu niên.

Nhiều căn bệnh do tâm lý thay đổi gây ra

Ước tính có đến 3,6% trẻ đang ở trong độ tuổi từ 10 đến 14 và 4,6% trẻ đang độ ở trong độ tuổi từ 15 đến 19 gặp phải tình trạng rối loạn lo âu. Triệu chứng cụ thể là trầm cảm. Điều này khiến cho các bé tự cô lập bản thân và một vùng an toàn và không giao tiếp với thế giới bên ngoài, bao gồm cả người thân và bạn bè.

Nhóm thanh thiếu niên lớn tuổi rất dễ mắc phải tình trạng rối loạn hành vi. Sự hiếu động và bốc đồng có thể dẫn tới hành vi phạm tội nghiêm trọng. Một nghiên cứu ở Mỹ đã chỉ ra con số tỉ lệ đáng kinh ngạc, bệnh chiếm tới 3,1% ở trẻ có độ tuổi từ 10-14; 2,4% với trẻ có độ tuổi từ 15-19.

Đời sống tình cảm tâm sinh lý tuổi thiếu niên

Đời sống tình cảm tâm sinh lý của các em bắt đầu thay đổi một cách sâu sắc, nhưng cũng phức tạp hơn. Trẻ có xu hướng dễ bị kích động, dễ xúc động, tâm trạng thay đổi nhanh chóng. Chúng bắt đầu để ý tới người khác giới và suất hiện những tình cảm phức tạp trong mối quan hệ bạn bè.

Tình cảm phát triển mạnh hơn ý chí, khiến chúng dễ bị tổn thương. Đây cũng là độ tuổi dễ bị tác động bởi sự tẩy chay của bạn bè, tâm lý sẽ trở nên nặng nề hơn nếu các mối quan hệ xung quanh không tốt đẹp.

Ngoài ra khi ở độ tuổi này, các em có tính háo thắng và khát vọng muốn khẳng định chính mình trong học tập cũng như công việc trên lớp.

Cha mẹ cần thực sự lưu ý về vấn đề này để quan sát con và đồng hành cùng con. Tránh những vấn nạn về tình cảm học đường hay bạo hành học đường xảy ra mà không thể cứu vãn.

Cha mẹ cần làm gì khi con trẻ trong độ tuổi thanh thiếu niên?

Khi con bước vào độ tuổi thanh thiếu niên, cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ và hướng dẫn con trẻ qua giai đoạn này phức tạp. Đặc biệt là về vấn đề tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên, cha mẹ không được lơ là. Để giúp trẻ vượt qua những vấn đề về mặt tâm lý cũng như thấu hiểu hơn suy nghĩ của trẻ, cha mẹ cần:

Nhớ rằng, giai đoạn thanh thiếu niên là một thời gian đầy thách thức và cơ hội cho con trẻ. Sự hỗ trợ, ủng hộ và quan tâm từ cha mẹ là chìa khóa để giúp con vượt qua giai đoạn này một cách tích cực và phát triển mạnh mẽ.

Vấn đề tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên thường gặp

Vì có những thách thức trong cuộc sống nên tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên cũng tác động không nề nhỏ. Những sự thay đổi và biến đổi về cảm xúc, tâm lý và xã hội diễn ra, tâm lý của họ có thể bị tác động không hề nhỏ. Theo thời gian có thể kéo theo một số rối loạn về tâm lý sau:

Để giúp con trẻ vượt qua tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên, sự trợ giúp từ phía gia đình và xã hội đóng vai trò hết sức quan trọng. Cha mẹ cần dành nhiều thời gian hơn để nghe con trẻ nói, đồng thời xem xét những nhu cầu của con trẻ để có những sự điều chỉnh phù hợp. Song, để trẻ tiếp xúc với môi trường ngoài xã hội với các hoạt động luôn là điều cần thiết để con trẻ hiểu hơn về sinh mạng và cuộc sống này.

Có khuynh hướng thực hiện hành vi rủi ro

Thanh thiếu niên không thể tự mình vượt qua những cảm xúc tiêu cực, dẫn tới đời sống tinh thần bị ảnh hưởng. Chúng có thể thực hiện các hành vi rủi ro cao như đua xe quá tốc độ, lạm dụng chất kích thích hoặc thậm chí là làm những hành động tình dục nguy hiểm.

Ngoài ra còn có nhiều những căn bệnh khác cũng hình thành do tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên thay đổi. Đôi khi người lớn cũng là nguyên do dẫn đến những căn bệnh này. Vì mẹ cha mẹ không nên đặt áp lực cho con cái, học cách yêu thương đúng nghĩa mà không làm tổn thương tới tinh thần của con.

Tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên có nhiều bất ổn

Thách thức tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên

Bất kỳ giai đoạn phát triển nào, con người cũng đều trải qua những thách thức và khó khăn, nhất là giai đoạn thanh thiếu niên. Nếu chỉ xét về mặt tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên, đa phần con trẻ đều có chung thách thức sau:

Song song những thách thức trên, thanh thiếu niên cũng được tạo hóa “ban tặng” những cơ hội để phát triển, khám phá thế giới, hình thành tư duy độc lập và xây dựng mối quan hệ tốt. Ở giai đoạn này, cho phép thanh thiếu niên có thể khám phá, phát triển sở thích và năng lực của bản thân. Điều này giúp họ xác định được mục tiêu cuộc sống và biết được bản thân sẽ làm gì trong việc xác định định hướng sự nghiệp.

Những biến đổi về mặt tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên

Lứa tuổi thanh thiếu niên (từ 12 đến 18 tuổi) là giai đoạn quan trọng trong cuộc đời của mỗi người. Đây là thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi thiếu niên đến tuổi trưởng thành, với nhiều thay đổi sinh lý, tâm lý và xã hội xảy ra. Song tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên cũng bị tác động không hề nhỏ. Họ đều có những thách thức và cơ hội sẽ đối mặt, cũng như cần được phụ huynh hỗ trợ và khai thác tiềm năng trong giai đoạn quan trọng này.

Trong giai đoạn thanh thiếu niên, con trẻ sẽ có nhiều sự thay đổi về mặt thể chất lẫn trong suy nghĩ. Riêng mặt tâm lý, con trẻ thường thích trở thành người lớn và mong muốn thoát khỏi hình bóng con trẻ cũng như thích sống độc lập hơn. Và đây cũng chính là giai đoạn mà không ít cha mẹ cảm thấy lo lắng.

Đa phần, cả nam và nữ trong độ tuổi thanh thiếu niên đều có những sự biến đổi về mặt tâm lý này:

Những biến đổi tâm lý lứa tuổi thanh thiếu niên là bình thường và tự nhiên. Tuy nhiên, cần có sự hỗ trợ từ gia đình, người thân, và cộng đồng để giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn này một cách lành mạnh và tích cực.

Tự nhận thức và định hình bản thân

Trong khi trưởng thành, thanh thiếu niên thường đặt ra nhiều câu hỏi về bản thân mình và tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống. Họ phải đối mặt với sự không chắc chắn về mục tiêu và giá trị cá nhân, và việc này có thể dẫn đến sự lo lắng và căng thẳng.

Thanh thiếu niên thường đối mặt với sự thay đổi trong mối quan hệ gia đình, khi họ đang tìm kiếm độc lập và tự chủ. Sự xung đột và bất đồng quan điểm có thể làm gia tăng căng thẳng và gây ra rối loạn tâm lý trong tâm trạng của họ.

Trong quá trình phát triển mối quan hệ tình cảm, các thanh thiếu niên thường phải đối mặt với sự lo lắng và không chắc chắn về việc được chấp nhận và yêu thương. Cảm giác này có thể gây ra sự bất an và lo lắng về bản thân.

Thanh thiếu niên thường phải đối mặt với áp lực từ trường học và sự chọn lựa về nghề nghiệp trong tương lai. Sự lo lắng về việc đạt được thành công và được chấp nhận trong xã hội có thể làm gia tăng căng thẳng và lo lắng của họ.

Tổng thể, lứa tuổi thanh thiếu niên là một giai đoạn quan trọng và đầy thách thức trong quá trình phát triển của con người. Việc hiểu và hỗ trợ họ trong việc vượt qua những thách thức này là rất quan trọng để họ có thể phát triển một cách lành mạnh và tự tin.